Son aylarda İzmir ve Düzce’de meydana gelen sarsıntılar dehşete yol açtı. Depremin kişinin ailesi ve yakın etrafını de içerisine alan felaket senaryolarıyla tetiklenen bir dehşet olduğunu lisana getiren Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu, “Deprem gibi doğal afetler halk arasında ortak korkuya sebep olur. Depremin ne zaman olacağını, şiddetini ve yarattığı etkileri bilememek bu korkuyu besler. Bu korkular ve kaygılar herkeste farklı olabilir” açıklamasında bulundu.
Yaşamın bir modülü olan sarsıntı, birçok beşerde tedirginliğe sebep oluyor. İnsanların sevdikleri, ailesi ve yakın etrafının de içinde olduğu felaket senaryolarının endişe ve kaygıyı daha fazla tetiklediğini lisana getiren Psikolog Dokuzlu, “Deprem korkusu kişilerde yüksek sese karşı aşırı hassasiyet, her an deprem oluyormuş hissi veya beklentisi, yoğun korku, uyku bozuklukları ve yeme düzeninde bozulmalar şeklinde ortaya çıkabiliyor. Deprem korkusunda kişi genellikle depremin kendisinden değil, doğuracağı sonuçlardan endişe ediyor” halinde konuştu.
Deprem korkusu herkeste farklı olabilirDeprem sonrasında eski yaşama dönmek biraz vakit alabilir
Deprem ve yarattığı tesirlerin endişe, öfke, suçluluk ve pişmanlığın sarsıntı sonrasında gösterilen yansılar ortasında olabileceğini söyleyen Psikolog Dokuzlu, “Deprem gibi travmatik olaylar, kişilerin bir süre tedirginlik yaşamasına neden oluyor. Günlük yaşamında bu gibi yaralayıcı ve oldukça etkileyici bir deneyim yaşamayan kişi için deprem sonrasındaki süreç oldukça zorlayıcı olabiliyor ve kişinin yeniden yaşamına kaldığı yerden devam etmesi ayları hatta yılları bile bulabiliyor” diye konuştu.
İzmir Zelzele Raporu !
Özellikle enkaz altından çıkmış yahut yakınını kaybetmiş bireyler için durumun çok daha güç olduğunu lisana getiren Dokuzlu, “Sağlıklı olan, bu süreçten bir süre sonra normal yaşama devam etmektir ancak travma yaşayan kişi adaptasyon evresinde ve travmayla başa çıkma konusunda zorluk yaşıyorsa mutlaka bir uzmana başvurulmalı” hatırlatmasında bulundu.
Travma yaşayan beşerlerle yanlışsız irtibat kurmak da değerli. Psikolog Dokuzlu, zelzele üzere afetlere maruz kalan şahıslara nasıl takviye olunabileceğine ait açıklamalarda bulundu:
Depreme maruz kalan kişiyi dinleyin
Kişi yaşadığı olumsuz durumu tüm detaylarıyla paylaşmak isteyebilir yahut hiç bu bahis hakkında konuşmak istemeyebilir. Neler hissettiğini, neler yaşadığını anlatmasına müsaade verin ve sabırla dinleyin. Yaşadıkları hakkında paylaşımda bulunmak istemiyorsa ısrarcı olmayın. Dinlerken yargılamayın, eleştirmekten kaçının. Yaşadığı olumsuzluğu paylaşacağı birinin olduğunu bilmek ona uygun hissettirecektir.
Deprem korkusu herkeste farklı olabilirOna muhtaçlığı olduğunda yanında olacağınızı söyleyin
Olumsuz durumlar sonrasında beşerler her vakit konuşmak istemeyebilir, olayı hatırlatacak şeyleri düşünmek istemeyebilirler. Bazen hiçbir şey yapmadan yalnızca yanında olmak, varlığınızı hissettirmek bile âlâ gelecektir. Bu üzere olaylar sırasında yahut sonrasında muhtaçlık duyulan şey kişiyi dinleyen, itimat veren, anlamaya çalışan, hoşgörülü birinin yanında olduğunu hissetmesidir. Muhtaçlığı olduğu her vakit size kolaylıkla ulaşabileceğini hatırlatın.
Sağlıklı düşündüğü bir devirde olmadığını, vakte gereksinimi olduğunu unutmayın
Afette kayıp yaşayan kişi bu yıkıcı olayın tesiriyle bir mühlet sağlıklı düşünemeyebilir, kendini anlatırken hislerini söz ederken zorlanabilir, günlük ömrüne geri dönmesi vakit alabilir. Bu sırada etrafındakilerin dayanağı, söyledikleri, kişinin güzelleşmesine katkı sağlar. Çabucak eski yaşantısına dönmesini beklemek ve hiçbir şey olmamış üzere davranmak yapılan en büyük yanılgılardan biridir. Yaşadıkları şok ve çaresizlikle birlikte olaylar hakkında gerçek yorumlar yapamayabilirler. Bu nedenle onları rahatlatmak ismine süreksiz tahliller üretmek yerine kalıcı ve hayatlarını kolaylaştırıcı gerçekçi fikirlerle yardımcı olmaya çalışmalısınız. Toplumdaki öteki bireylere de takviye olmak ismine afet sonrası ruhsal dayanak sağlamaya istekli uzman bireylerin irtibat bilgilerini mümkün olduğunda fazla şahısla paylaşmaya çalışın. Buna ek olarak toplumsal medyadaki yanlış ve aldatıcı, paniğe sürükleyici bilgilerin yayılmaması için bu bilgileri gerekli yerlere bildirin. Suçlayıcı lisan kullanmak yerine bugünlerde uzlaşmacı, yardımcı ve barışçıl bir lisan kullanmaya çalışın. Birçoğumuz yaşanılan üzücü afetler nedeniyle üzgünüz, hislerimizi paylaşmak istememiz epeyce olağan ama bunu yaparken kendimizi ve diğerlerini huzursuz edecek telaffuzlardan uzak durmalıyız. Toplumdaki derdin fazla olması kişilerarası çatışmayı ve anlayışsızlığı da beraberinde getirebilir. Bu da gereken yardıma gereğince odaklanmayı engelleyebilir. (BSHA-Bilim Ve Sağlık Haber Ajansı)
